Bằng nhiều biện pháp để mở rộng nguồn thu, Quỹ bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Nghệ An đã tích cực, thường xuyên bám sát kế hoạch, nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của các cơ quan cấp trên; vận dụng nhiều hình thức khác nhau, tăng cường đôn đốc các đơn vị đã ký hợp đồng uỷ thác kê khai và nộp tiền DVMTR về Quỹ (đến hết 31/12/2015 các cơ sở sử dụng DVMTR trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã kê khai và nộp tiền đầy đủ về Quỹ, không còn nợ đọng). Đây là một tín hiệu tích cực, thể hiện các cơ sở sử dụng DVMTR đã quan tâm và nhận thấy được nghĩa vụ, trách nhiệm của mình trong việc thực hiện chính sách của nhà nước. Việc đàm phán ký kết hợp đồng uỷ thác đối với các cơ sở sử dụng dịch vụ môi trường rừng (đang hoạt động) trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã hoàn thành. Đến nay, Quỹ BVPTR đã trực tiếp ký hợp đồng ủy thác với 15 cơ sở sử dụng DVMTR (10 cơ sở sản xuất thủy điện và 05 cơ sở sản xuất và cung ứng nước sạch). Các nguồn thu tăng đều qua các năm với tổng thu luỹ kế đến 31/12/2015 là 240.998 triệu đồng (chiếm 5% của cả nước) và tổng luỹ kế giải ngân đến 30/4/2016 là 174.098 triệu đồng.

         Sau 5 năm thực hiện chính sách chi trả DVMTR, tại Nghệ An chỉ mới có 2 nhóm đối tượng thực hiện chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng là các cơ sở sản xuất thuỷ điện và các cơ sở sản xuất, cung ứng nước sạch. Chính vì vậy, việc nghiên cứu, áp dụng chính sách chi trả DVMTR đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp có sử dụng nước trực tiếp từ nguồn nước đã được quy định tại Nghị định số 99/2010/NĐ-CP của Chính phủ là rất cần thiết nhằm tiếp tục tăng cường nguồn lực tài chính cho các địa phương trong việc quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách chi trả DVMTR.

           Ngày 27/6/2016,  Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn ban hành văn bản số 5337/ BNN-TCLN đề nghị tham gia nghiên cứu, thí điểm chi trả DVMTR đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp. Ngày 09/9/2016, được sự hỗ trợ của Dự án Rừng và Đồng bằng Việt Nam (VFD), Tổng cục Lâm nghiệp, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Việt Nam (VNFF) đã tổ chức Hội thảo khởi động Nghiên cứu đề xuất thí điểm chính sách chi trả DVMTR đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp tại các tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh.
 

Nguồn ảnh: Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Nghệ An

 

Nguồn ảnh: Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Nghệ An
 

           Theo đó, các cơ sở sản xuất công nghiệp sử dụng nước có nguồn gốc từ rừng trong phạm vi thí điểm chi trả gồm cơ sở khai thác, sử dụng tài nguyên thiên nhiên; cơ sở sản xuất, chế biến nông sản; cơ sở sản xuất các sản phẩm tiêu dùng cho xã hội; các cơ sở sử dụng nước là nguyên liệu quan trọng của sản xuất và các cơ sở lấy nước từ hồ, ao, sông, suối mà nguồn gốc của nước từ vùng đầu nguồn, được bảo vệ và duy trì nhờ thảm che thực vật rừng.

           Hoạt động nghiên cứu nhằm xác định vai trò của rừng đối với sản xuất công nghiệp; xác định các cơ sở sản xuất công nghiệp được hưởng lợi từ sử dụng DVMTR; xác định mức thu và phương thức thu tiền DVMTR đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp; đánh giá tác động của việc thực thi chính sách chi trả DVMTR trong sản xuất công nghiệp.

          Với sự hỗ trợ kinh phí của Dự án Rừng và Đồng bằng (VFD), Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn tỉnh Nghệ An đang tiến hành nghiên cứu, xây dựng và đề xuất cơ chế chi trả DVMTR trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp (SXCN) trên địa bàn tỉnh Nghệ An; xây dựng Kế hoạch thí điểm chi trả DVMTR đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp có sử dụng nước trực tiếp từ nguồn nước để triển khai tổ chức thực hiện thí điểm. Cụ thể là xác định vai trò của rừng đối với việc duy trì nguồn nước cho SXCN; xác định các cơ sở SXCN được hưởng lợi từ việc sử dụng dịch vụ điều tiết và duy trì nguồn nước cho SXCN của rừng; xác định mức thu và phương thức thu tiền dịch vụ môi trường rừng đối với các cơ sở SXCN; đánh giá các tác động của việc thực thi chính sách chi trả DVMTR trong SXCN;  xây dựng lộ trình triển khai thí điểm phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh Nghệ An.

 Nhóm nghiên cứu sẽ thu thập và rà soát các tài liệu thứ cấp, gồm: cơ sở khoa học, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn của việc thực hiện chi trả dịch vụ môi trường rừng trong SXCN; xây dựng đề cương nghiên cứu; tổ chức hội thảo khởi động có sự tham gia của đại điện các Sở, Ban, ngành và các cơ sở SXCN; khảo sát, thu thập thông tin số liệu tại các cơ sở sản xuất công nghiệp, các chủ rừng và khách hàng tiêu dùng sản phẩm công nghiệp; phân tích thông tin, số liệu; xây dựng báo cáo kỹ thuật và kế hoạch thí điểm chi trả DVMTR đối với các cơ sở SXCN; tổ chức hội thảo tham vấn về kết quả nghiên cứu; hoàn thiện Báo cáo kỹ thuật và Kế hoạch thí điểm chi trả DVMTR đối với các cơ sở SXCN.

Từ đó, nhóm nghiên cứu sẽ có báo cáo kỹ thuật gồm: Tổng quan về chi trả DVMTR trong SXCN; tiềm năng và tính khả thi của việc thực thi chính sách chi trả DVMTR trong lĩnh vực SXCN; các phương án về mức thu, cơ chế thu, dự kiến tổng số tiền thu được (theo các phương án được đề xuất) và cơ chế quản lý và sử dụng số tiền thu được; các tác động kinh tế xã hội tiềm năng của việc thực hiện chính sách chi trả DVMTR. Đồng thời tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định về việc thí điểm cơ chế chi trả DVMTR đối với lĩnh vực SXCN.

Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Nghệ An